TİTUS TÜNELİ
Titus Tüneli, Titus Kaya Tüneli veya Vespasianus Tüneli, günümüzde Türkiye'nin Hatay iline bağlı Samandağ ilçesi sınırları içerisinde yer alan tünellerdir.[1] Samandağ ilçesinin 5 km. kuzeyinde kalan dağlık ve denize hâkim yamaçlarda bulunan Titus adıyla bilinen Titus Flavius Vespasianus tarafından yaptırılmıştır.
Tünel, dağdan gelen derelerin ağzında ve bir iç liman olarak MÖ 300'lü yıllarda I. Selevkos Nikator tarafından kurulan, kurucusu Nikator adıyla anılan tarihi kentin liman bölümüne bakmaktadır. Bu limanın dağdan gelebilecek sel sularıyla dolabileceği düşünüldüğünden dolayı, Titus tarafından derenin önü bir duvar ile kapatılmıştır. Duvarın dereden gelen bölümü ile deniz arasındaki dağ delinerek tünel yapılmıştır. Tünelin kapalı bölümü 130 metre uzunluğunda olup, açık alanıyla birlikte toplam 1380 metre uzunluğundadır. Genel olarak açık ve kapalı alanlarda tünelin yüksekliği 7 metre ve genişliği ise 6 metredir. Tünel Vespasian,Titus ve Antoninus Pius zamanlarında yapılmıştır. 2014 yılında tünel UNESCO'nun Dünya Mirası Geçici Listesi'ne eklenmiştir.
Tünelin deniz tarafına bakan kısmında, daha sonraki bir tarihte yapıldığı düşünülen kaya mezarları bulunmaktadır. Kaya mezarlarının bulunduğu yer tünele yaklaşık olarak 100 metre uzaklıktadır. Kaya mezarı alanında bulunan en büyük çukur ise oldukça gösterişlidir ve diğer kaya mezarlarından daha farklı tarzda yapıldığından dolayı halk arasında "Beşikli Mağara" olarak bilinmektedir.
Seleucia Pieria antik kentinin parçası olan, Nikator antik kentinin üst bölümlerinde tapınak kalıntıları da bulunmuştur. Bölge kayalık olmasından dolayı çok sayıda mağara bulunur.
Titus Tüneli, Samandağ ilçesine 5 km. uzaklıkta olup Samandağ'dan hareket eden servislerle gidilebilmektedir. Özel araçla gidenler yön tabelalarını takip ederek ulaşabilirler.